Ongeveer vijftien maanden geleden gingen bij Wageningen University & Research in Bleiswijk de eerste planten de 2SaveEnergyKas in voor het onderzoek naar een onbelichte, klimaatneutrale teelt van snij-anthuriums. Teeltadviseur Gert Benders van Tuinbouwadviesbureau Van der Ende ziet een goede, hoge productie en leerzame aspecten op gebied van energiebesparing.
Maandelijks bezoekt Gert Benders de kas in Bleiswijk om te zien hoe het gewas erbij staat en mee te denken over het gewasonderhoud. “Dat moet zo goed mogelijk aansluiten bij de praktijk”, zo geeft hij aan. Ook bemesting en kasklimaat hebben zijn aandacht bij het bezoeken van de proef.
Meer licht kortere planten
Uiteraard wordt er anders geteeld dan op praktijkbedrijven, met als belangrijk verschil het toelaten van meer licht in de kas; minder schermen en daardoor meer PAR-licht. “Dat leidt tot een gewas dat er wat anders uitziet. Meer licht resulteert in kortere planten, dat is een voordeel. Een anthuriumplant rekt vrij snel, waardoor de planten soms al na twee jaar omvallen. In een meer gedrongen gewas is dat minder het geval.”
In de praktijk wordt bij jong gewas doorgaans wat voorzichtig geteeld. Die strategie is in dit onderzoek losgelaten. “De jonge planten hebben bij WUR flink op hun donder gekregen. Dat heeft geleid tot meer zijscheuten en daardoor een hogere productie. Daar zit ook een keerzijde aan, want te veel zijscheuten is ook niet goed. De extra zijscheuten moeten worden verwijderd en dat betekent meer arbeid.”
Aanzienlijke energiebesparing
In de projectomschrijving wordt klimaatneutraal telen genoemd als belangrijkste doelstelling. Deze doelstelling proberen de onderzoekers te halen door maximale isolatie (dubbel kasdek van glas & Fclean, een dubbel gealuminiseerd doek en een transparant energiedoek en schaduwdoek gecombineerd op één dradenbed. Daarnaast wordt de actieve ontvochtigingsinstallatie (warmtepomp) in de zomer gebruikt om warmte uit de kas te oogsten zodra deze warmer is dan 23 oC. Deze warmte wordt opgeslagen in een aquifer.
Hoe zijn de bevindingen op dat klimaatneutrale vlak? “We kunnen concluderen dat er vrijwel klimaatneutraal wordt geteeld. De geoogste warmte is vergelijkbaar met de warmtevraag.” De laatste voortgangsrapportage spreekt van een energieverbruik op jaarbasis van 2,5 m3/m2 aan bijstook met de ketel + 30 kWh/m2 elektriciteit voor de wp, terwijl dat in de praktijk ongeveer 20 tot 25 m3/m2 is. Aan CO2 is in het eerste teeltjaar een kleine 10 kg OCAP CO2 gedoseerd “Er is dus al veel gerealiseerd qua energiebesparing. De aquifer speelt daarbij een belangrijke rol. Ik ken ook een teeltbedrijf die daar gebruik van maakt en een energiebesparing realiseert, echter niet in dezelfde mate als in de 2SaveEnergyKas, die uiteraard over meerdere specifieke kenmerken beschikt”, geeft Gert Benders aan.
Elementen toepassen in praktijk
Maken deze resultaten in de onderzoekskas de weg vrij voor toepassing van het kassysteem in de praktijk? “Die stap is nog groot”, zegt de teeltadviseur. “Sowieso worden er de komende jaren weinig nieuwe kassen gebouwd door telers van snij-anthurium. Dat was al een constatering voor de coronacrisis, die situatie is uiteraard niet verbeterd.”
Het onderzoek noemt hij echter zeer nuttig en geslaagd. “Telers krijgen goede informatie over de mogelijkheden op gebied van energiebesparing; ze zien hoe het gewas op andere teeltomstandigheden reageert. Dat is het uitgangspunt van onderzoek en met name ook van Kas als Energiebron: laten zien wat de mogelijkheden zijn en elementen van het onderzoek inpassen in bestaande teeltsystemen en –concepten. Daar voldoet dit onderzoek bij WUR ook zeker aan.”
Bron: Kas als Energiebron